وبینار شماره 3 پرسش و پاسخ - جمع بندی جلسات نهم تا دوازدهم

پرسش و پاسخ - جمع بندی جلسات نهم تا دوازدهم

سوال 1: شاید موضوع سوالمو "دیجیتال مارکتینگ و مشکلات آن‌" انتخاب کنم بهتر باشه. یکی از مواردی که همواره خانواده اعتراض میکنن اینه که "تو چقد کار میکنی؟ خسته نمیشی؟ یکم استراحت کن، با ما صحبت کن." ینی اوضاع به شکلیه که بقیه اعتراض میکنن ولی خودم متوجه نمیشم و احساس خستگی نمیکنم. سوالم از شما به‌عنوان کسی که تجربه زیادی دارید، چطور این مسائل رو مرتفع می‌کنید؟ چطور حلش می‌کنین؟ وقتی 10 شب میرسین خونه، چیزی نمیگن بهتون؟ آیا اینطوری داریم فقط خودمونو می‌بینیم و خانواده رو گذاشتیم کنار؟ یا این تلاش در راستای آسایش اونا هست؟ آیا داریم خانواده رو قربانی پیشرفت خودمون میکنیم؟ ممنون میشم توضیح بدین.

پاسخ: یه بحث خیلی مهمی به نام تعادل بین کار و زندگی وجود داره. این بحث همه جا وجود داره و تنها مخصوص ایران نیست. مثلا توی ژاپن متخصصان و روانشناسان زیادی این مسئله رو مورد توجه قرار دادند.

درباره من اگه سوال می‌کنید من وقت کافی رو با خانواده می‌گذرونم. ولی الان کارم خیلی سنگینه و مدت زمان زیادی رو سر کار هستم. یه زمانی کارمند بودم و کمتر کار می‌کردم ولی وقتی انتخاب کردم در فضای کسب‌وکار فعال باشم، کارم زیاد شد. من و همسرم این رو پذیرفتیم که حداقل برای چند سال ممکنه روند طبیعی زندگیمون رو نداشته باشیم. می‌دونیم که داریم برای بهبود کیفیت زندگیمون تلاش می‌کنیم. چون هر دو این رو پذیرفتیم مشکل حادی تا این لحظه پیش نیومده. طبیعیه که وقتی بخواهی چیزی رو بدست بیاری باید یه چیزی رو از دست بدهی. این که چی رو از دست میدی و چی رو بدست میاری موضوع مهمی هست. مثلا یکی از دوستان می‌گفت من خانواده‌ام رو کم می‌بینم آیا ده سال دیگه پشیمون نخواهم بود که این لحظات فرزندم را ندیدم؟ حرف درستیه. مثلا من همین دیشب تا ساعت یک نصف شب با پسرم پلی‌استیشن بازی می‌کردم و امروز صبح ساعت شیش‌ونیم با خستگی سر کار اومدم. فعلا ممکنه نتونیم اون میزانی که لازم هست کنار هم باشیم تا به اون هدفی که مد نظر داریم، برسیم.

سوال 2: کسب و کاری که من به عنوان هدف در نظر گرفتم، تاسیس یک سایت تخصصی برای یادگیری و یاد دادن ریاضی مدرسه ای است. البته ایده های زیادی برای تمایز با بقیه رقبا دارم. از آنجا که من سایتی مثل تیزلند یا ریاضی سرا رو به عنوان الگو نگاه میکنم، به نظر شما برای شروع باید چه کاری انجام بدهم؟     

پاسخ: ما توی دوره تمام ابزارها رو با هم مرور می‌کنیم. می‌گیم سایت چیه؟ آنالیزِ سایت چیه؟ تبلیغات و سوشال مدیا رو توضیح می‌دیم. Content Marketing ،SEO و ... رو می‌گیم. این باعث میشه که در نهایت شما یک نگاه کلی به بحث کسب‌وکار در فضای آنلاین داشته باشید. در مورد اینکه گفتید تمایز با بقیه رقبا دارم، باید ببینید که آیا این تمایز برای مخاطب مهمه؟ مثلا یکی از دوستان ما کودی رو تولید کرده بود که مصرف کود را تا 20درصد کم می‌کرد. نیاز به مخزن نداشت و در لحظه در آب حل می‌شد. خوب این‌ها خصوصیات ارزشمندی هست ولی به چشم کشاورزی (مخاطب) که استخر یا حوضچه‌ای داره که آب اول توی اون جمع میشه و بعد وارد زمین کشاورزی میشه ارزش مهمی نبود.

یه دوست دیگه‌ای یه فروشگاه کتاب زده بود و می‌گفت تمایز من با رقبام اینه که بسته‌بندی خیلی خوبی دارم. خوب این برای مخاطب اونقدر مهم نیست یعنی بسته‌بندی تاثیر مثبتی در ذهن خریدار داره ولی باعث نمیشه که یک نفر به این دلیل از فروشگاه کتاب دوستمون خرید کنه.

با این مثال‌ها می‌خواهم بهتون بگم که شما باید ببینید تمایز در چه موردی هست. آیا تمایز در محتواست؟ آیا در کیفیته؟ در کجا تمایز داریم؟ آیا تمایز در دسترسی به مخاطبان است؟ خیلی مهمه که ارزشی که شما ایجاد می‌کنی در ذهن مخاطب اهمیت داشته باشه. در خیلی موارد وقتی که تحلیل‌های SWOT کسب‌وکارها رو نگاه می‌کنیم مواردی رو به عنوان تمایز نوشتن که از نظر مخاطب اهمیت نداره.

اگر به تعریف بازاریابی کاتلر نگاه کنید، می‌بینید که گفته بازاریابی یعنی شناسایی گروه‌های هدفی که نیاز به ارزشی که شما تولید می‌کنید دارند و قبلا به نیاز اونها پاسخ داده نشده است. این نکته‌ای که گفتم خیلی مهمه و چون شما توی سوالت کامل توضیح ندادی، من نمی‌تونم بیشتر نظر بدم.

وقتی ما تیزلند رو در مرداد سال 94 راه‌اندازی کردیم، صدها سایت با ده‌ها هزار بازدیدکننده وجود داشت. یه تمایزی که ما داشتیم این بود که لیست قابل اعتماد و قابل اتکایی از مدارس رو داشتیم. این تمایز خیلی هم مهم نبود. تمایز کوچک دیگه‌مون این بود که یه نقشه گوگل داشتیم. دسته‌بندی سوالات به روشی بود که من توی مدرسه‌ای که کار می‌کردم یاد گرفته بودم. اکثر سایت‌ها یا نمونه سوال یا لیست مدارس و یا خبرهای آموزشی رو کار می‌کردن. ما اومدیم اخبار آموزشی هم گذاشتیم منتها یه قانون داشتیم که خبرهای منفی، ناامید کننده، جنجالی و زرد نمی‌ذاشتیم و فقط خبر کاربردی می‌ذاشتیم. مثلا خبر شروع آزمون تیزهوشان، کنکور و... رو می‌ذاشتیم. به عبارتی فقط خبری می‌ذاشتیم که کسی که می‌خوندش می‌دونست که نسبت به اون خبر باید یه عکس‌العملی نشان بده.

ما چند تا تمایز خیلی خیلی کوچیک داشتیم که مجموعش شد یه کاری که وقتی طرف وارد میشد چند تا کار رو با همدیگه انجام می‌داد. خیلی‌ها بهتر از ما آزمون آنلاین داشتن یا خیلی‌ها بهتر از ما کتاب معرفی می‌کردن ولی هیچ کدوم مثل ما مجموع این‌ها رو انجام نمی‌دادن.

سوال 3: در ویدیوهای جلسه 12 برای تحلیل آنکه کدام شهرها یا کدام مرورگرها نرخ کانورت بیشتری بر اساس Goalهایی که تعریف کرده بودید به نرخ کانورژن ریت اشاره می‌کردید. اما برای من سواله که فرضا 3 درصد یوزرهای شهر اصفهان و 4 درصد یوزرهای شهر تهران رو که مقایسه می‌کردید و می‌گفتید که چون تهرانی‌ها 4 درصد و اصفهانی‌ها 3 درصد است پس شاید تهرانی‌ها بهتر باشند حالا وقتی که تعداد یوزرهای اصفهان و تهران فرق داره نمیشه گفت 4 درصد تهران بیشتر از 3 درصد اصفهانه چطور فقط درصد رو بررسی کردید؟    

پاسخ: اتفاقا تاکید من در اون جلسه این بود که این‌ها فقط یک سری اعداد و ارقام هستند و ما هستیم که باید این اعداد و ارقام را تحلیل کنیم. حتی مثال‌های مختلفی زدم و گفتم هر کدوم از این‌ها رو به یه شکلی میشه تحلیل کرد و یکی از خطرات اینه که در دام اعداد بیوفتیم.

کاملا درست میگی. یه جایی باید به درصد نگاه کرد و یه جای دیگه باید به عدد توجه کرد. مثلا فروش کتاب به طور متوسط در حدود 20درصد و فروش تلویزیون در حدود 2 تا 3درصد سود داره. به نظر شما کدوم بهتره؟ ممکنه بگی 20درصد بهتره ولی باید توجه کنی که 20درصد بیست‌هزار تومن، چهارهزار تومن و 2درصد ده میلیون تومن چهارصد هزار تومن میشه که عدد قابل توجهیه. شاید بگی که تلویزیون رو یه بار می‌خرند و خرید بعدیش میوفته چند سال بعد ولی کتاب رو ممکنه هر هفته بخرند. من هم در جواب میگم در خرید کتاب هزینه ارسال کتاب ممکنه 20درصد هزینه سبد خرید باشه که باعث ایجاد ناراحتی در خریدار میشه ولی در یه کالایی مثل تلویزیون ممکنه حتی فروشنده هزینه ارسال رو هم بر عهده بگیره چون سود فروشنده عدد قابل توجهی هست که اگه بخشیش رو خرج حمل‌ونقل و نصب کنه باز هم سود کرده. بنابراین یه وقتایی با درصد نمیشه صحبت کرد.

اما توی بعضی از جاها درصد معنا داره که قبلا هم بهش اشاره کردم. مثلا فلان درصد زن‌ها و یا فلان درصد مرد‌ها پول میدن. البته شما می‌تونید توش اِن قلت بیاری، مثلا بگی کانالی که توش تبلیغ کردی مردانه یا زنانه بوده. یا 25درصد همین دوره‌ای که شما توش شرکت کردید خانم هستند ولی توی این وبینار یا توی چت‌های گروه حدود 40 الی 50 درصد شرکت‌کننده‌ها خانم است، خوب، از همین آمار چه برداشتی میشه کرد. آیا میشه گفت خانم‌ها اهل تعامل بیشتر هستند؟ واقعا بعضی مواقع تحلیل سخته. در ویدیوها هم اشاره کردم تحلیل به این سادگی ممکن نیست و در بسیاری از موارد میشه تحلیل اشتباه کرد. من فقط چند مورد رو به عنوان مثال آوردم و گفتم میشه این رو تحلیل کرد.

مثلا اگر من یه بودجه مشخص داشته باشم، تهرانی‌ها 4درصد و اصفهانی‌ها 3درصد کانورت داشته باشند، ترجیح میدم جایی که تهرانی‌ها هستند تبلیغ کنم. نتیجه کمپین‌ها به من نشون میده که تحلیلم درسته یا خیر. نهایتا اگر شک داشته باشم میتونم A/B testing انجام بدهم. بعدا A/B testing رو بیشتر با هم مرور خواهیم کرد.

سوال 4: برای تکنیک پیر فرزانه در شبکه‌های اجتماعی از چه ابزاری برای پیدا کردن سوالات مرتبط با حوزه کاری، استفاده کنیم؟ فقط در پیج اینفلوئنسرها و رقبای خودمون به عنوان یه کاربر عادی باشیم و نقش پیرفرزانه رو پیاده سازی کنیم یا میشه به کمک ابزاری سوالات مرتبط با یه کلمه کلیدی رو پیدا کرد؟

پاسخ: سرچ خود این شبکه‌های اجتماعی گزینه مناسبی برای این کار هست. مثلا من همین چند روز پیش توی توییتر یه لینکی گذاشتم که می‌تونید داخلش advance search انجام بدهید و به‌راحتی هر تویتتی را پیدا کنید.

سرچِ لینکدین و اینستاگرام هم در حد قابل توجهی کمک می‌کنه. من خودم از نیوزباکس و زلکا استفاده می‌کنم. این دو ابزار ایرانی رو در جلسات مربوط به شبکه‌های اجتماعی با هم مرور می‌کنیم. در مورد اینکه چطور میشه با این ابزارها ترکینگ لحظه‌ای داشت، هم بحث می‌کنیم. مثلا نیوزباکس کانال‌های تلگرامی، اینستاگرام، توییتر و سایت‌های خبری رو رصد میکنه و اگر کلماتی که مدنظر ماست رو دید به ما اطلاع میده.

سوال 5: فرق بین pageviews با session را متوجه نشدم، تنها فرقی که دارند در زمان هست، session هر نیم ساعت به ازای کلیک کاربر اتفاق می افته ولی pageviews زمان مطرح نیست، همین که یک کلیک زده بشه یک pageviews اتفاق می‌افتد درسته؟ 

پاسخ: Session مجموعه‌ای از Pageviewهاست که یک فرد روی یک مرورگر انجام داده است. Pageview کاری به تعداد سشن‌ها نداره، فقط به تعداد صفحات باز شده کار داره. سشن یک بازه زمانی داره که اگر توی اون بازه زمانی صفحه دیگری از اون سایت باز نشه و بعد از اون بازه زمانی صفحه‌ای باز شه یک سشن جدید حساب میشه. اما pageview یه شمارنده ساده است که به زمان کار نداره و تعداد صفحات باز شده رو نشون میده. حاصل تقسیم Pageview بر session عددی میشه که راجع به تحلیلیش صحبت کردیم. هر چقدر این عدد بزرگتر باشه نشون میده UI ،Navigation و لینک‌های دایرکتر و هدایت‌گر سایت خوب عمل میکنه و مخاطب رو بیشتر در سایت نگه می‌داره حالا بعدا depth (عمق) رو هم بررسی خواهیم کرد.

2-5: در تحلیل هامون اصل کار session هست و باید session را بیشتر تحلیل کنیم یا user؟ 

پاسخ: بستگی به این داره که در چه زمینه‌ای می‌خواهیم تحلیل انجام بدهیم. برای اغلب کارها از جمله شمردن کلیک‌ها، بررسی اثربخشی تبلیغات کلیکی، تطابق کلیک‌های انجام شده با تعداد کلیک‌هایی که هزینه‌اش رو پرداخت کردیم، سشن رو اصل قرار می‌دهیم. یوزر به تنهایی خیلی کاربرد نداره مگر وقتی که session per user رو حساب می‌کنیم. که هر چقدر این عدد بزرگتر باشه نشون میده که این سایت تونسته افراد بیشتری رو قانع کنه که واردش بشن.

گفته میشه در صورتی که دو، سه تا پارمتر با هم بهبود داده بشن روی SEO بشدت تاثیر داره. چون این اعداد کیفیت سایت رو از منظر UI و UX نشون میده. گفته میشه اگر بتونیم در یک سایتی بدون تغییر محتوا و فقط با بهبود UI و نویگیشن session per user رو افزایش بدهیم و هم‌زمان Pageview per session و Time on site یا Average session duration رو هم افزایش بدهیم به معنای این است که Bounce Rate کم میشه و در مجموع این سایت شانس بیشتری برای SEO داره. یعنی یکی از پارامترهای تحلیلی گوگل برای بررسی تجربه کاربری از سایت شما همین اعداد و ارقام است. اگر این استدلال درست باشه ما باید این پارامترها رو افزایش بدهیم.

3-5: این سوال شاید مرتبط با جلسات آینده باشه ولی میخواهم بدونم در تبلیغات مون نیاز مخاطب را باید هدف قرار بدیم یا خواسته آن را؟ 

پاسخ: نمی‌خواهم بگم سوالت پیچیده است ولی این سوال قاطی کردن دو چیز متفاوت است. در بازاریابی نیاز، خواسته و تقاضا یک سری عبارات برای بیان یک مفهوم هستند.

مثلا خوردن صبحانه یک نیازه، من امروز هوس کله پاچه کرده بودم که این میشه خواسته من و در نهایت به خاطر کرونا املت خوردم یعنی تقاضای من املت بود. اینکه ما کدوم یکی از این موارد رو باید هدف قرار بدهیم جزء بحث‌های بازاریابی هست که در بخش تبلیغات بیشتر راجع بهش صحبت می‌کنیم. ما معمولا می‌گیم به نیازها و دغدغه‌های ذهنی مخاطب باید اشاره کنیم. البته گاهی هم باید روی نقاط درد مخاطب انگشت بذاریم. که بعدا بیشتر توضیح میدم.

سوال 6: سوالم راجع به کوکی‌ها هست و نحوه ایجادشون مثل کاری که فرمودین دیجی‌کالا انجام میده. خواستم بدونم آیا ما هم میتونیم انجام بدیم این کار رو؟ نیاز به متخصص هست؟ چه متخصصی؟

پاسخ: اگر اشتباه نکنم توی ویدیوها در موردش صحبت کردم. نوشتن کوکی و آنالیزش به بک‌اند کار نیاز داره. یادتون باشه جلسه دوم یا سوم در قسمت برنامه‌نویسی IN house راجع به بک‌اندکار و فرانت‌اندکار صحبت کردم. بک‌اندکار کسیه که سرویس‌های اصلی سمت سرور رو می‌نویسه که در دو حالت Outsource و Inhouse شما نیاز به بک‌اندکار دارید.

معمولا ذخیره کردن کوکی یک کار خیلی فنی و عجیب و غریبی نیست. ما به مرورگر می‌گیم یه داده‌ای رو ذخیره کنه و بعدا نشونش بده. مرحله بعد از این سخته، یعنی دفعه بعد که مخاطب اومد و کوکیش هم هنوز معتبر (Valid) بود، داده رو تحلیل کنه. به عنوان مثال عادل طالبی یه ریش‌تراش توی دیجی کالا دیده بعد یه هفته اومده توی دیجی کالا و حالا دیجی کالا باید تشخیص بده که این کاربر یه هفته پیش ریش‌تراش دیده بود و حالا ریش‌تراش نداریم. کد باید متوجه بشه و به مخاطب عدم موجودی رو نشون بده.

من اولین بار در سال 1383 برای فروشگاه EFH.com این کد رو نوشتم. مثلا اگر مخاطب بعد از یک ماه دوباره وارد سایت میشد، کد اول نگاه می‌کرد میدید که مخاطب قبلا چه کتگوری رو دیده، بعد محصولاتی که در اون کتگوری قرار داشت و تاریخ انقضاش نزدیک بود رو بصورت اتوماتیک تخفیف میداد.

یا مثلا توی حوزه کتاب ما باید ظرف سه ماه پول کتاب‌ها رو می‌دادیم و کدی نوشته بودیم که زمانی که دو ماه از ورود یه کتاب به انبار می‌گذشت روی کتاب تخفیف می‌ذاشت و اون رو در صفحه اول سایت به عنوان محصول مرتبط به مخاطب نشون میداد. که این‌ها BI هست و باید کدنویسی و بررسی بشه. بنابراین فردی که می‌خواهد این کار رو انجام بده باید با مباحث Data و BI هم آشنا باشه.

ممکنه این سوال براتون پیش بیاد که آیا اگر ما سایت رو به صورت Outsource یا Inhouse ننویسم دیگه نمی‌تونیم از این کارها انجام بدیم؟ جواب خیره، در حال حاضر ابزارهای Marketing automation وجود داره که به شما کد میدن و اون کد بخشی از این کارها رو براتون انجام میده. طبیعی که بهترین حالت زمانی اتفاق میافته که کد optimize شده و مرتبط با کسب‌وکار شما نوشته بشه اما این ابزار هم تعدادی از روال‌ها رو داره که میشه به این منظور ازش استفاده کرد. متاسفانه از این ابزار‌ها نمیشه داخل ایران استفاده کرد. بنابراین در ایران به شکل عام اگر بخواهیم صحبت کنیم نیاز به حداقل یک Backend developer و یک متخصص داده است.

در رابطه با سوال قبلی اگر سایتمون با وردپرس نوشته شده باشه، باید از متخصص وردپرس استفاده کنیم یا بگریدم دنبال افزونه بگردیم؟

من نمی‌دونم که افزونه داره یا نه ولی می‌دونم که وردپرس هم با زبون PHP نوشته شده. چند وقت پیش یه سایتی دیدم که با وردپرس نوشته شده و بعد یه سری از کارها رو که توی وردپرس نیست یا انجامش سخت هست رو با لاراول روش پیاده کرده بودن. ولی من تجربه ندارم. من دات نت کار هستم و نمیدونم تو وردپرس چه جوری میشه این کار رو انجام داد.

سوال 7: اگر new gtld موجود نباشه، راهی هست در خواست یا پیشنهاد بدیم که اضافه کنن؟   

بله اتفاقا یه ایرانی به اسم آقای احمدی اکستنشن دات نوروز رو ثبت کرده یا مثلا عرب‌های حوزه خلیج فارس اکستنشن .bazar را گرفتن. پس شدنی هست اما شما باید به ICCON نشون بدهید که از نظر مالی و فنی توانش را دارید. چند سال پیش یه جا خوندم که 70 تا 100هزار دلار هزینه اجرایی داره. اولش باید نشون بدهی که حداقل تقاضا برای این اکستنشن وجود داره و بعد هم نشون بدهی که این کاره‌ای چون بلاخره دامنه و دارایی مردم به حساب می‌آد. و یه درصدی از درآمدت رو هم به آیکان و نهادهای ناظر اختصاص بدهی. خلاصه اینکه امکان‌پذیر هست. نزدیک هفتصد تا اکستنشنی که داریم از همین نوع هستن.

2-7: گوگل آنالیتیکس برای شناخت جنسیت و اطلاعات دیگه چرا از جیمیل استفاده نمی‌کنه؟

اولا سوال من اینه که، کی گفته که استفاده نمی‌کنه؟ دوما، ما دقیقا نمی‌دونیم که گوگل از چه ابزارهایی استفاده برای دموگرافی و اطلاعات مربوط به سن و جنسیت استفاده می‌کنه. ما حدس می‌زنیم گوگل از افزونه‌ها، سرچ گوگل، اندروید، کروم و زیرساخت‌هایی که فراهم کرده برای بدست آوردن این اطلاعات استفاده می‌کنه. اما هیچ جایی به این اشاره نشده که چطور این کار رو میکنه و تا چه حد اطلاعات را جمع میکنه. ما می‌دونیم که به هر حال کروم در ایران و روی دسکتاپ مرورگر غالب هست. در موبایل هم با اینکه اکثرا یه مرورگر پیش فرض دارند اما باز هم درصد قابل توجهی از کروم استفاده می‌کنند. گوگل به کلندر گوگل و Gmail هم دسترسی داره.

قدیما که کتاب 1984 رو می‌خوندم به فکر کشور خودمون می‌افتادم اما چند وقت پیش که دوباره مرورش کردم به یاد گوگل افتادم و احساس کردم که در مورد امپراتوری گوگل نوشته شده و ما اسیر دست گوگل و فیسبوک هستیم. خصوصی‌ترین مسائل ما رو می‌دونه و ما رو بهتر از همسر و دکترمون می‌شناسه. ما چیزهایی که رومون نمیشه به دکترمون بگیم یا ترجیح میدیم نگیم رو توی گوگل سرچ می‌کنیم.

چند وقت پیش یه آگهی جالبی از گوگل پخش شده بود که حالا درست یا غلط بودنش رو نمی‌دونم. تو این آگهی گفته شده بود اگر می‌خواهید توی گوگل استخدام بشید نیازی به رزومه نیست، فقط یه ایمیل خالی برای ما بفرستید. این یعنی که من هر چیزی که نیاز باشه در مورد تو میدونم و لازم نیست تو خودت رو معرفی کنی.

نظر من اینه که گوگل در مورد 90 درصد مخاطب‌ها اطلاعات کافی داره ولی نمی‌دونم چرا فقط 20 درصدش رو با ما در میان میذاره. 

3-7: داخل توضیحات به فرمول اشاره کردی که نسبت جمعیت تعداد استان وبازید میگفت وضریب نفوذ اون ضریب نفوذ چیه؟ 

پاسخ: منظور از ضریب نفوذ، ضریب نفوذ اینترنته که محاسبه‌اش هم خیلی پیچیده نیست. به‌عنوان مثال استان اصفهان پنج میلیون نفر جمعیت داره، تعداد کسانی که در این استان اینترنت دارند رو حساب می‌کنند. البته مبانیش فرق میکنه. مثلا من یادمه زمان دولت فخیمه جناب آقای دکتر احمدی نژاد گفتن هر کس در طول سال اگر حداقل یه کار اینترنتی انجام بده، یعنی اینترنت داره. طبق این تعریف اگر یک نفر مثلا سالی یکی بار می‌رفت کافی‌نت و کاری رو انجام می‌داد حتی اگر صاحب کافی‌نت کار رو انجام میداد نه خود شخص به عنوان ضریب نفوذ حساب می‌شد. تعریف غلطی بود که حتی زمانی که 4G و 3G نیومده بود ضریب نفوذ رو 80 یا 90 درصد نشون میداد.

تعریف درست ضریب نفوذ به این صورته: تعداد افرادی که در یک منطقه دسترسی قابل قبولی به اینترنت دارند تقسیم بر جمعیت کل افراد اون منطقه. دسترسی قابل قبول به معنای استفاده مستمر از اینترنت است، یعنی ماهی یکی یا دوبار قابل قبول نیست. 

4-7: اگر صفحات 1، 2، 3 از سایتی باز کنم زمان 30دقیقه سشن از صفحه1 حساب میشه یا 3؟ 

30 دقیقه سشن از آخرین صفحه‌ای که باز کردید حساب میشه. مثلا اولین صفحه رو الان باز کردید و ده دقیقه بعد دومین صفحه رو باز می‌کنید، در این صورت سی دقیقه سشن از باز کردن صفحه دوم شروع میشه. حالا اگر بعد از بیست دقیقه صفحه سوم رو باز کنید، با اینکه عملا صفحه سوم رو سی دقیقه بعد از صفحه اول باز کردید اما سی دقیقه بعدی از آخرین صفحه‌ای که باز کردید شروع میشه.

سوال 8: در مورد بنرها بیشتر توضیح میدین؟ بنرها معمولا UTM دارن. کدوم‌ها رو Others نشون میده کدوم‌ها رو Display؟

پاسخ: من این سوال رو اینجا جواب نمیدم. یکی از سنگین‌ترین جلسه‌های ما در مورد بنرها و UTMها است که ضبطش کردیم و بعد از ادیت احتمالا سه یا چهار جلسه بشه. اونجا به طور کامل تمامی این‌ها رو توضیح میدم.

سوال 9: چرا برخی نام‌ها در ir ممنوع هستند در حالیکه نه به اسم شخص یا نهاد خاصی اشاره دارند و نه مشکل امنیتی و اخلاقی دارند.

پاسخ: ما با این موضوع مشکل داریم ir. یک سری قواعد داره مثلا داخل نام دامنه، کلمه Iran نباید باشد مگر اینکه در نام برند کلمه ایران باشه مثل مادایران. اما دامنه dmciran رو به من نمیدن و میگن اول باید یه برندی به این نام ثبت کنی که کلمه ایران توش باشه بعد دنبال این دامنه بیای. اسم اشخاص معروف و مشهور مثل دکتر شریعتی رو نمیدن. اسم شهرها را به خود شهرها میدن و ...

علاوه بر این قواعد به یه سری از نام‌ها هم گیر میدن و برای این که این نام را به شما تخصص بدهند ازتون تعهد می‌گیرن. مثلا اسم سایت شما قرار نبود mydmc باشه، قرار بود odmc باشه. ما اول odmc رو ثبت کردیم پولشم دادیم بعد گفتن اشتباه شده و شما باید از وزارت ارشاد مجوز بگیری. دلیلش چیه من نمیدونم و بنظرم سختگیری‌ها توی یه جاهایی درست و عاقلانه نیست.

سوال 10: در مورد تبلیغات در شبکه‌های اجتماعی صحبت می‌کنید؟

پاسخ: من متخصص شبکه‌های اجتماعی نیستم. در حد خودم بلدم و تکنیک‌هایی که لازم باشه رو بهت میگم ولی خود بحث محتوا و شبکه‌های اجتماعی رو من نمیگم یه متخصصی میگه حتما لذت خواهید برد.

سوال 11: جایی نیست که newgtl پیشنهاد داد؟

پیشنهاد newgTLD فرآیند ساده‌ای نیست و چند ده‌هزار دلار هزینه داره. اگر اشتباه نکنم پروسه انجام این کار یک تا سه سال زمان میبره. بنابراین بعیده که یک نفر مایل باشه این کار رو انجام بده مگر اینکه منافع خوبی بدست بیاره. من نمیدونم جایی هست که بشه اونجا پیشنهاد داد یا نه.

سوال 12: ضریب نفوذ رو چه جوری میشه بدست آورد؟

سازمان فناوری اطلاعات، نهاد رسمی هست که می‌تونه ضریب نفوذ رو محاسبه کنه و بهتون بده.

سوال 13: time on site در گوگل آنالیتیکس چگونه محاسبه میشه؟

پاسخ: Time on site اسم قدیم average session duration هست. نحوۀ محاسبه Average Session Duration پیچیده است. در نسخه‌های اول آنالیتیکس این گونه انجام می‌شد، موقعی که ما وارد سایت می‌شیم کد آنالیتیکس اجرا میشه و نشون میده که سشن کی شروع شده زمانی که صفحه دوم رو بعد از یک دقیقه باز می‌کنم دوباره آنالیتیکس اجرا میشه، سشن هم ولید هست نگاه میکنه ببینه اولیش کی بوده، اختلاف این دو تا رو میگیره میشه ده دقیقه. حالا ممکنه روی صفحه دوم سی ثانیه مونده باشه و بعد صفحه رو بسته باشه. این سی ثانیه از دست میرفت و تا مدت‌ها همینجوری بود یعنی حاصل اختلاف صفحه اول و آخر بود. یک جایی خوندم که این تغییر کرده و گوگل متوسط Page Per Session سایت رو حساب می‌کنه مثلا اگر سه باشه متوسط Time on Site رو تقسیم بر سه می‌کنه و زمان هر صفحه رو بدست میاره و آن را به صفحه آخر اضافه می‌کنه.

بعدا گفتن مثل این که گوگل تمام صفحات رو حساب کنه. فکر کنید میلیون‌ها سایت وجود داره و هر کدومشون هزاران یا شاید میلیون‌ها بازدیدکننده روزانه دارند. حتی بعضی از سایت‌ها میلیون‌ها بازدیدکننده همزمان دارند. اگر گوگل بخواهد این تعداد از بازدیدکننده رو دقیقا چک بکنه، با حجم زیادی از داده روبه‌رو میشه. بنابراین فقط همون کلیک کردن صفحه رو در نظر میگیره. اما برای تعدادی از بازدیدکننده‌ها با یک کد جاوااسکریپت چک میکنه ببینه آیا هنوز کاربر تو سایت هست یا نه. میانگین این تعداد رو حساب میکنه بعد اختلافش رو با روش اول بدست میاره و به مجموع کل اضافه میکنه. روش محاسبه Average Session Duration یا Time on site یه مقدار پیچیدگی داره اما فارغ از این که کدومش درسته ما همین که دارن میگن رو می‌پذیریم و با همین جلو می‌ریم، با علم به این که چند درصدی خطا هم داره.

سوال 13: اگر صفحه یک و دو و سه رو باز کنیم سشن از کی شروع میشه؟

پاسخ: این رو که گفتم. اولین سشن صفحه یک هست. اگر بعد از گذشت نیم‌ ساعت صفحه دوم رو باز کردی سشن جدید باز شده، اگر هنوز نیم ساعت نگذشته همون سشن قبلی ادامه داره. صفحه سه اگر بیشتر از نیم ساعت بعد از باز شدن صفحه دو باز بشه شه سشن جدید حساب میشه. اگر نیم ساعت نگذشته باشه همون سشن قبلی ادامه پیدا می‌کنه.

سوال 14: چند تا هدف میتونیم در گوگل آنالیتیکس تعریف کنیم؟

پاسخ: دقیقش رو یادم نیست 20 یا 25 تا می‌تونیم تعیین کنیم.

سوال 15: کتاب مناسب در مورد KPI معرفی کنید.

پاسخ: من در این مورد کتاب نخوندم و توی اینترنت راجع بهش مطالعه کردم.

سوال 16: آیا درسته که average session duration برای سشن‌هایی که فقط یه صفحه رو می‌بینند صفر حساب میشه و در کل صفحه آخر رو حساب نمیکنه؟

پاسخ: قبلا ماجرا اینطوری بوده اما الان به این صورت نیست. یکی از دلایلی که گوگل هر چند ثانیه یک بار برای یه قسمتی از سشن‌ها روی سرور ریکوست می‌فرسته، اینه که بتونه average session duration رو برای تعدادی که تک صفحه‌ای میاند‌ بدست بیاره.

یکی از چیزهایی که نشون میده روش کار گوگل عوض شده اینه که، یه زمانی اگر سایت تک صفحه‌ای داشتی Time on site رو در حد پنج ثانیه، ده ثانیه نشون می‌داد ولی الان تایم آن سایت رو سی ثانیه، چهل ثانیه می‌زنه. سایت تک صفحه‌ای هست بانس صد نمیشه و در حدود هفتاد، هشتاد هست. حالا چه جوری این رو محاسبه می‌کنه؟ روی یه قسمتی از یوزرها دائما کد رو اجرا می‌کنه و بعد بر اساس اون روی کل یک نظر میده و average session duration رو حساب می‌کنه.

سوال 17: من یه سایت رو از صفر شروع کردم ولی چون شما گفتید محتوا نذارید، هنوز محتوا نذاشتم بنابراین هیچ آنالیتیکس رو نتونستم بررسی کنم. برای همین آنالیتیکس کلا برام مبهم هست آیا بعدا که محتواگذاری رو یاد دادید این ابهام از بین میره؟ آیا بهتر نبود اول محتواگذاری رو یاد بدهید بعد می‌رفتیم سراغ آنالیتیکس یا این ‌که من ضعیف سرچ کردم؟

پاسخ: بله این ابهام از بین میره. شما در پایان مسیر یک نگاه کلی‌گرایانه دارید. من قبلا تاکید کردم که اگر می‌خواهید سایت بزنید و آزمون و خطا کنید یک سایتی بزنید که اگر اشتباه کردید متضرر نشید. منظورم اینه که سراغ کسب‌وکار جدیتون نرید.

حالا این‌ها که چیزی نیست. در بحث SEO من SEO Calendar رو بهتون یاد میدم. اونجا ازتون می‌خواهم دامنه‌ای که خریدید رو باز نکنید و سریعا Anonymous رو روش ببندید که مخاطب عادی نتونه سایت رو ببینه و پشت درهای بسته کارها رو انجام بدید. این کار رو به خاطر بحث Honeymoon و Google Dance می‌کنیم. البته من توصیه می‌کنم یک سایت تمرینی و تستی رو داشته باشید و روش کارها رو انجام بدید.

سوال 18: آیا گرفتن دامنه com. محدودیت داره؟

پاسخ: در مورد این موضوع هم توی ویدیو و هم توی پرسش و پاسخ‌ها صحبت کردیم. گفتیم که ما تحریم هستیم. درباره نام دامنه هم گفتیم که یه محدودیت‌هایی وجود داره. بهتر که اول به ویدیو این بخش مراجعه کنی و بعد پرسش و پاسخ‌ها رو گوش بدهی. این سوال رو قبلا کامل بهش پرداختیم.

سوال 19: می‌خواهید از هاتف طالویی برای ادز، افشین زندی برای تگ منیجر و دیتا استدیو و از یاور مشیری‌فر هم در فلسفه محتوا استفاده کنید؟

از هاتف طالویی بله ولی از افشین زندی خیر. البته هاتف رو هم اشتباه گفتی، هاتف متخصص ادز هست ولی ادز رو نخواهد گفت. ممکنه یاور مشیری هم درباره استراتژی محتوا باهاتون صحبت بکنه.

سوال 20: در مورد سشن اگر بعد از سی دقیقه فعالیتی انجام نشه باز هم سشن محسوب میشه یا نه؟

پاسخ: زمان سشن سی دقیقه است و در حالت دیفالت بعد از سی دقیقه سشن Expire میشه. این امکان وجود داره که سی دقیقه رو کم یا زیاد کرد. میشه با روش‌هایی از جمله استفاده از تگ منیجر، ران کردن اسکریپت روی hover وقتی که موس رد میشه، ایونت تعریف کردن و... سشن رو ولید نگه داشت ولی در حالت عادی اگر کاری نکنیم سی دقیقه است.

سوال 21: آیا این درسته که گوگل اطلاعات رو از مرورگرها میخره؟

پاسخ: بله، همانطور که قبلا گفتم این احتمال وجود داره.

سوال 22: یه توضیح راجع به Niche Marketing بدهید.

پاسخ: درباره این موضوع هم توی لایوهای اینستاگرامی و هم توی پرسش و پاسخ‌های توی سایت توضیح دادیم. اون‌ها رو گوش کن تا به جواب سوالت برسی.

سوال 23: میشه یه هفته به جای کلاس، به تمرین‌ها بپردازیم؟

این کار رو حتما انجام می‌دهیم. در طول دوره ما سه هفته کلاس نخواهیم داشت و من فقط سایت‌های شما رو آنالیز خواهم کرد. اما هنوز به اونجا نرسیدیم. این اتفاق اواسط تابستون می‌افته. وقتی که برای اولین بار یک سری تمرین تبلیغات رو بهتون داده باشم و شما اجرا کرده باشید. بعد من برم داده‌های شما رو آنالیز کنم و بگم کدومش خوبه.

سوال 24: آموزش hotjar توی سیلابس هست؟

Hotjar روی ir به مشکل خورده، به جاش Mouseflow رو بهتون میگم. اگر یکی از بچه‌ها رو پیدا کنم که دامنه com. رو داشته باشه شاید Hotjar رو هم گفتیم. فرقی هم نمی‌کنه، گزارشاشون تقریبا شبیه به هم هست و از برخی جهات Mouseflow بهتر هم هست.

سوال 25: برای app هم می‌گید از چه ابزارهایی برای بررسی آمار رقبا میشه استفاده کرد؟

من موقع ثبت‌نام تاکید کردم که app marketing بخشی از دوره شما نیست. چون من توی این زمینه تجربه و تخصص ندارم. من دوبار application نوشتم هر دو بار هم شکست سنگینی خوردم. اگر تونستم کسی رو که توی این زمینه کار کرده و خروجی داشته رو قانع کنم ازشون می‌خواهم بیان و ابزارها رو معرفی کنند.

سوال 26: گرفتن دامنه com. محدودیت داره؟ منظورم اینه که آیا مثل ir به هر کسی میدن؟

پاسخ: هر کسی دامنه com. رو حتی با یه ایمیل می‌تونه بگیره و مثل ir نیاز به اطلاعات هویتی نداره. کلا gTLD و New gTLDها از این نوع هستند. توصیه می‌کنم اول ویدیو رو ببینی بعد لایو اینستاگرامی رو ببین. بعد فایل‌های صوتی پرسش‌ و پاسخ رو گوش کن و در آخر هم وبینار جمع‌بندی ماه آخر رو نگاه کن. جواب این سوال‌ها رو کامل دادیم.

سوال 27: راهنمای نوشتن طرح یا پروپوزال دیجیتال مارکتینگ برای ارائه به کارفرما هم به طور جدا در یک درس مجزا ارائه می‌دهید؟

یکی، دوماه آخر به مباحث تیم‌بندی، استخدام، ارائه گزارش، تحلیل‌ها و موارد مشابه می‌پردازیم.

پرسش و پاسخ شرکت‌کنندگان دوره